Herkese merhabalar bu yazıma başlamadan önce sizlerden gelen ilginç frame tasarımlarınızı görmek beni çok mutlu etti. Okurlarımızın içerisinde çok iyi frame tasarımı yapmış olan arkadaşlarımız var, Bu arkadaşları canı gönülden kutluyorum ve çalışmalarının devamını diliyorum.
Bu haftadaki yazımda sizlere motorlar hakkında bilgiler vermeye çalışacağım. Motor konusu en önemli ve de detaylı konulardan biridir.
Rc modelciliği ile uğraşanlar genel olarak iki tip motor kullanırlar.
• Fırçalı DC Motor (brued motor) nedir ?
Fırçalı motorlar adından da anlaşıldığı gibi stator üzerine basan fırçalar ile çalışırlar, genellikle multicopterlerde kullanılmazlar.
• Fırçasız DC Motor (brushless motor) nedir ?
Fırçasız motorlar iç yapılarına göre ikiye ayrılır
-Inrunner Brushlesss Motor
Motorun dönen kısmı yani rotoru motorun iç kısmındadır. Gövde (stator) sabittir. Bu motorların genel olarak hızları diğer tür olan outrunner’ a göre daha yüksektir. Buna karşılık motorların volt başına ürettikleri tork daha azdır. Rotorun içte olması birçok kullanım kolaylığı sağlar. Görünüş olarak standart fırçalı motorlara benzerler.
-Outrunner Brushless Motor
Outrunner motorlarda, ınrunner motorların aksine bir mekanik düzenleme vardır. Motorun rotoru dış kısımdadır. Yani motorun gövdesi döner sabit kısımsa içerdedir. Soğutulmaları bobin kısmının merkezde olması nedeniyle daha zordur. Outrunner motorların hızlarının daha düşük torklarının daha yüksek olmaları sebebi ile uçan projelerde (helikopter,multicopter,uçak..) daha sık olarak kullanılırlar.
Bu projelerde kullanılan outrunner motorlar ESC (Electronic Speed Controller) denilen elemanlar tarafından kontrolleri yapılır. Üç çıkışı olan outrunner motorlar, üç tane girişi olan ESC ‘lere bağlanır. İstenilen hız seviyeleri ESC tarafından tespit edilerek motor o devirde döndürülür.
Fırçasız motorlar sensörlü ve sensörsüz olarak ta iki gruba ayrılır.
Sensörlü fırçasız motorlar bobinin gövde içinde nerde olduğunu tam olarak hassas bir şekilde algılar. Uygun bir ESC ile motorda hiç bir güç kaybı meydana gelmez.
Sensörsüz fırçasız motorlar yaygın olarak bulunan motorlardır. ESC’ler bobine gönderilen dalganın değiştirileceğine, akım yollanmamış bobinde meydana gelen elektrik sinyali ile (indüksüyon akımıyla meydana gelen sinyal) karar verirler. Sensörsüz motorlar sensörlü motorlar kadar yüksek hızlara ve ivmelere ulaşmazlar.
Motor Çalışma Voltajları Brushless motorların elektronik devreleri de olduğundan çalıştıkları voltaj aralıkları standart fırçalı motorlara göre dardır. Motorda verimlilik; fırçasız motorlarda herhangi bir mekanik kontak olmadığı için sürtünme de minimumdur. Bu durumda motorlar daha verimlidir. Verim % 70 ile % 90′ a kadar çıkabilir. Motorun sualtında çalıştırılması; fırçasız motorlarda herhangi bir mekanik kontak olmaması sebebi ile bağlantı noktalarında gerekli izolasyon yapılırsa motorlar sualtında da çalıştırılabilir. Tuzlu su motor bobin tellerine korozif etki yapar ve telleri paslandırır. Motorlarda uzun ömür; Brushless bir motorda komütatör fırçaları olmadığından ilk eskimesi beklenen sistemler motor şaftına destek olan bilyalardır. Bilyalar uzun ömürlü olduğundan fırçasız motorlar da uzun ömürlüdür. Brushless motorların maliyeti; günümüzde fırçasız motor imalatı, standart fırçalı motorlara göre daha ucuza olmasına karşın brushless dc motor fiyatları daha pahalıdır.
Fırçasız motor seçiminde dikkat edilmesi gereken hususlar:
Frame ile kullanacağınız pervaneleri göz önünde bulundurarak amaca uygun bir fırçasız motor seçimi yapmalısınız. Motor seçiminde maksimum devir sayısı, maksimum devirde harcadığı akım değeri, değişik pervane kombinasyonlarında kaldırabildiği yük miktarı, çalışma esnasındaki ısınma durumu ve verimlilik oranı çok önemlidir. Bu değerler üreticilerin veri yapraklarında (data sheet) mevcuttur.
Fırçasız motorun bakımı ve temizliği nasıl yapılır
Buradan motor altındaki segmanı söküyoruz.
Motor segmanı söküldükden sonra böyle görünmeli.
Motor çanından tutarak hafifçe çekin.
ve motor şaftını görünceye kadar çekin.
bu gördüğünüz motorunuzun bobinleri .
Motorunuz artık söküldü.
Bu arada dikkat edilmesi gereken bir husus var o da set sukur sökülmemelidir. Eğer sökecek olursanız motor şaft milini tekrar ayarlamak zorunda kalırsınız.
Mıknatısları görüyoruz, kesinlikle yapmamamız gereken bir şey varsa oda mıknatısları yerinden oynatmaktır.Aralarını kullanmadığımız bir diş fırçası ile temizlemek ve motoru söktüğümüz sıra ile geri toplamaktır.
Bu haftaki yazımın sonuna geldim. Zaman ayırdığınız için teşekkür ederim, Şimdiden iyi uçuşlar dilerim...